Το υπερηχογράφημα των μαστών είναι μία μη επεμβατική τεχνική εξέτασης των μαστών. Επιτρέπει την γρήγορη απεικόνιση του μαστού. Μπορεί επίσης να αξιολογήσει την αιμάτωση σε μια περιοχή του μαστού. Συνήθως χρησιμοποιείται σε συνδιασμό με τη μαστογραφία.
Χρησιμοποιείται μια κεφαλή που στέλνει ακουστικά κύμματα σε συχνότητες τέτοιες που δεν γίνονται αντιληπτά. Τα κύμματα αυτά αντανακλώνται απο τους ιστούς, επιστρέφουν πίσω και μετατρέπονται σε εικόνα του μαστού.
Πριν από την εξέταση το δέρμα του μαστού επαλείφεται με τζέλ που έχει σαν βάση το νερό και επιτρέπει στην κεφαλή να κινείται καλύτερα και να μειώνει τον αέρα ανάμεσα στην κεφαλή και το δέρμα.
Η εξέταση είναι ασφαλής για τις εγκυμονούσες ή για άτομα με αλλεργία.
Με το υπερηχοράφημα μαστών συνήθως αξιολογείται ανωμαλία που ανιχνεύτηκε με τη μαστογραφία ή κάποια ψηλαφητή μάζα των μαστών.Αποτελεί επίσης πολύτιμη συμπληρωματική εξέταση για πυκνούς/νεανικούς μαστούς που δεν μπορούν να εξεταστούν με ακρίβεια με τη μαστογραφία.
Με το υπερηχογράφημα μαστών καθοδηγούνται βιοψίες (FNA & TRU CUT), παρακεντήσεις κύστεων ή γίνεται τοποθέτηση οδηγών πριν από χειρουργική εκτομή μορφωμάτων για το ακριβή εντοπισμό τους.
Ο θεράπων ιατρός μπορεί να σας προτείνει υπερηχογράφημα μαστών για τους παραπάνω λόγους ή άλλους ανάλογα με την περίπτωση.
Σαφώς και δεν απότελεί εξέταση που μπορεί μόνη της με ασφάλεια να καλύψει εξ ολοκλήρου την ασθενή μιά και πολύ μικροί όγκοι ή επασβεστώσεις μπορεί να μην απεικονιστούν.
Γενικά δέν χρειάζεται ιδιαίτερη προετοιμασία για την εξέταση ούτε καποια φροντίδα μετά από αυτή.
Η μαστογραφία είναι μία απεικονιστική μέθοδος εξέτασης του μαστού. Χρησιμοποιείται στα πλαίσια προληπτικού ελέγχου για την ανίχνευση καρκίνου ή για την διερεύνηση ψηλαφητού μορφώματος ή άλλης συμπτωματολογίας.
Στον προληπτικό έλεγχο (screening) εξετάζονται γυναίκες χωρίς συμπτώματα.
Μειώνει τους θανάτους από καρκίνο του μαστού κυρίως στις ηλικίες 40-70 χρόνων.
Στη μαστογραφία μπορεί να ανευρεθούν ανωμαλίες που όμως δεν είναι καρκίνος ή αντίθετα να μην ανιχνευτούν καρκίνοι ενώ υπάρχουν, κυρίως σε μαστούς με πυκνό αδένα / υπερέχον αδενικό στοιχείο. Επίσης είναι μία εξέταση με ακτινοβολία.
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη προετοιμασία για την εξέταση.
Μία ήπια ευαισθησία των μαστών δικαιολογείται λόγω της πίεσης, είναι όμως στιγμιαία. Πριν από την εξέταση καλό είναι να μην βάζει η γυναίκα στο δέρμα της περιοχής γαλακτώματα ή άλλα καλλυντικά, ενώ οι καλύτερες μέρες για την εξέταση είναι αυτές αμέσως μετά την έμμηνο ρύση και πριν από την ωοθυλακιορηξία.
Γενικά συστήνεται η πρώτη μαστογραφία να γίνεται στην ηλικία των 35 ετών και το τακτικό πρόγραμμα μαστογραφικής παρακολούθησης να ξεκινά μετά από την ηλικία των 40 ετών με μεσοδιαστήματα ανάλογα με την υφή των μαστών.
Κάθε γυναίκα συζητά το πρόγραμμα παρακολούθησης με τον ιατρό της ανάλογα με την υφή των μαστών της και τα ατομικά και κληρονομικά χαρακτηριστικά της.
Η μαγνητική τομογραφία μαστών είναι μία μή επεμβατική μέθοδος απεικόνισης των μαστών που χρησιμοποιεί μαγνητικό πεδίο, δηλαδή δεν επιβαρύνει τον οργανισμό με ακτινοβολία.
Οι εικόνες επεξεργάζονται και καταγράφονται σε υπολογιστή και τυπόνονται σε φίλμ.
Προσφέρει πληροφορίες συμπληρωματικές με τις υπόλοιπες συμβατικές μεθόδους εξέτασης του μαστού. Δεν αντικαθιστά τη μαστογραφία ή το υπερηχογράφημα των μαστών.
Χρησιμοποιείται για την εξέταση γυναικών που είναι υψηλού κινδύνου για καρκίνο του μαστού, γιά την αξιολόγηση της έκτασης της νόσου σε ήδη διεγνωσμένο καρκίνο του μαστού ή την ανίχνευση άλλων εστιών κυρίως σε πυκνούς μαστούς. Επίσης για την αξιολόγηση της νόσου σε περίπτωση προεγχειρητικής χημειοθεραπείας ή την εξέταση μαστών με ενθέματα ή για την πληρέστερη διερεύνηση ενός ύποπτου μορφώματος του μαστού.
Κατά τη διαδικασία της εξέτασης η γυναίκα αφαιρεί όλα τα ρούχα και αξεσουάρ. Οδηγίες για τη λήψη τροφής ή νερού πρίν από την εξέταση δίδονται από το κάθε εργαστήριο και ανάλογα με την γενική κατάσταση της γυναίκας. Κατά την εξέταση χορηγείται ενδοφλέβια σκιαστικό, συνεπώς οποιεσδήποτε αλλεργίες πρέπει από πρίν να αναφερθούν στο προσωπικό. Κατά περίπτωση μπορεί να χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή πρίν από την εξέταση. Επίσης πρέπει να καταγράφεται το ιστορικό της γυναίκας και για άλλα προβλήματα όπως σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια ή μεταμόσχευση ήπατος.Πιθανή εγκυμοσύνη πρέπει να αναφέρεται.Σε περίπτωση κλειστοφοβίας ή άλλης κατάστασης έντονου στρες μπορεί να χορηγηθεί κάποιου τύπου ηρεμιστικό πρίν από την εξέταση.
Η εξέταση δέν είναι επώδυνη, η γυναίκα όμως πρέπει να μένει ακίνητη σύμφωνα με τις εντολές του χειριστή.
Γενικά μετά την εξέταση δέν υπάρχουν προβλήματα και δέν δίδονται συνήθως ιδιαίτερες οδηγίες.
Η μαγνητική τομογραφία μαστών είναι μία ακριβή και χρονοβόρα εξέταση με συγκεκριμένες ενδείξεις.
Βιοψία μαστού είναι η εκτομή μικρού τμήματος ενός παθολογικού μορφώματος του μαστού (ή ολόκληρου του μορφώματος) που ανευρέθηκε με τις εξετάσεις ή με την ψηλάφηση με σκοπό την ιστολογική εξέτασή του.
Τέτοια δείγματα μπορούν να ληφθούν με διάφορους τρόπους ανάλογα με την περίπτωση.
Η βιοψία με λεπτή βελόνα (FNA) είναι η λήψη δείγματος με τις συνήθεις σύριγγες όπως αυτές που χρησιμοποιούνται για αιμοληψίες.Σε περίπτωση που το ογκίδιο δέν ψηλαφάται η βιοψία μπορεί να καθοδηγηθεί με τη χρήση υπερήχογραφήματος ώστε να εξασφαλιστεί ότι θα εξεταστεί το συγκεκριμένο ογκίδιο και όχι άλλη περιοχή.Δεν χρειάζεται να γίνει ιδιαίτερη προετοιμασία, ούτε τοπική αναισθησία εκτός από αντισηψία της περιοχής.Η διαδικασία είναι ανώδυνη και η ασθενής επιστρέφει άμεσα στις συνήθεις δραστηριότητές της.
Με τον τρόπο αυτό γίνεται και η παρακέντηση των κύστεων του μαστού για ανακούφηση των συμπτωμάτων ή τη λήψη υγρού για διαγνωστικούς λόγους.
Τα θετικά αποτελέσματα από τη διαδικασία αντιμετωπίζονται ώς αληθή ενώ τα αρνητικά σε περίπτωση που υπάρχει έντονη υποψία χρειάζονται περεταίρω διερεύνηση για να αποκλειστεί αστοχία της εξέτασης ή της ιστολογικής μελέτης.
Βιοψία με χοντρή βελόνα (core needle biopsy CNB) είναι η λήψη μεγαλύτερων τεμαχίων από το παθολογικό εύρημα δίκην κυλίνδρων ιστού, με ειδικό εργαλείο που φέρει χοντρή βελόνα.Μετά την αντισηψία του δέρματος γίνεται ένεση τοπικού αναισθητικού στην περιοχή και λαμβάνονται τα δείγματα.Συνήθως λαμβάνονται 3-6 δείγματα και οι πληροφορίες είναι περισσότερες και με μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας.Η ασθενής ενημερώνεται για την πιθανότητα εκχύμωσης στην περιοχή ενώ μπορεί να επιστρέψει άμεσα στις συνήθεις δραστηριότητες.Η μέθοδος αυτή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την προεγχειρητική διάγνωση μιάς περιοχής με έντονη υποψία καρκίνου γιατί επιτρέπει στην ασθενή να προχωρήσει σε ένα οργανωμένο χειρουργείο, με πλήρη προεγχειρητικό έλεγχο, έχοντας δόσει τη συγκατάθεσή της για τη διαδικασία.Σε περίπτωση που ο όγκος δέν είναι ψηλαφητός γίνεται καθοδήγηση της βιοψίας με τη χρήση υπερηχογραφήματος.
Οι βιοψίες αυτού του τύπου μπορούν με ασφάλεια να γίνουν στο χώρο του ιατρείου και συντομεύουν εξαιρετικά τη διαδικασία διάγνωσης.
Ανοιχτή βιοψία του μαστού είναι η λήψη δείγματος ή η αφαίρεση ολόκληρους του μορφώματος σε χώρο χειρουργείου μετά από εφαρμογή τοπικής αναισθησίας και τομή δέρματος.
Στις περιπτώσεις που το μόρφωμα δεν είναι ψηλαφητό μπορεί να τοποθετηθεί αμέσως πριν το χειρουργείο ένα ειδικό σύρμα με τη χρήση υπερηχογραφήματος ή μαστογράφου που θα καθοδηγήσει το χειρουργό στην βλάβη.Εναλλακτικά, εάν υπάρχει δυνατότητα η ανεύρεση της περιοχής γίνεται με τη χρήση υπερήχων στο χειρουργείο (διεγχειρητικός υπέρηχος).Η ασθενής ενημερώνεται για την πιθανότητα εκχύμωσης ή οιδήματος στην περιοχή που όμως είναι παροδικά και δεν χρειάζονται ιδιαίτερη αντιμετώπιση.